PRAKTIJK VOOR THERAPIE EN COACHING

JAN ANNE LOONSTRA

Begeleiding bij spirituele processen

 

 

Begeleiding bij spirituele processen is een begrip dat verschillende reacties kan oproepen. Het is belangrijk om helderheid te krijgen over:

* Wat ik versta onder het begrip 'spiritueel'
Het woord spiritueel wordt in het dagelijkse leven veelvuldig gebruikt. Of iedereen daarmee ook hetzelfde bedoeld is de vraag. Mijn ervaring is dat het woord spiritueel voor velen een andere betekenis heeft, een ander begrip verwoord. Over één ding zijn we het meestal eens: het heeft te maken met ons geestelijk leven.
Het woordenboek zegt over deze woorden het volgende:

Bij spiritualiteit gaat het in wezen om onze persoonlijke groei. Hoe je omgaat met situaties in het dagelijkse leven, situaties die zich uitstrekken over een langere tijd of situaties die als een rode draad door je leven lopen.
Spiritualiteit omvat dus het begrip, het weten, wat direct met ons aardse bestaan te maken heeft. De aarde, met alles er op en er aan, kent een zeer sterk natuurkundig proces. Het proces van groeien, tot ontwikkeling komen. Van kleine kiem uitgroeien naar een grote boom. Van embryo tot een volwassen mens. Alles is natuurkunde.
De ontwikkeling van de geest, de persoonlijke groei, noemen wij spiritualiteit.
Spirituele groei geeft dus aan in hoeverre wij gereedschap (voor het leven) ontwikkelen om ons leven naar een hoger niveau te tillen. Een hoger niveau van welbevinden. Meer kunnen appelleren aan het Hoger Zelf.
Een simpele vraag die jij je zelf kunt stellen: welk gereedschap (voor het leven) heb jij al in je rugzak?

* Hoe ik aankijk tegen het woord ‘processen’
Bij spirituele processen is er sprake van een ‘worsteling of verlamming’ die het ons moeilijk maakt om onze dagelijkse gang van zaken voort te zetten. Onze gedachten en emoties worden continue naar dat punt getrokken waar we mee worstelen of dat ons verlamt. Dit vergt veel tijd en energie. Vermoeidheid is meestal een vervelend bijkomend aspect. Je voelt je onmachtig. Dit is een veel voorkomend gevoel in dergelijke situaties. Je voelt dat je totaal op jezelf bent terug geworpen. Je hebt de behoefte om te delen. Behoefte hebben aan iemand waaraan jij je verhaal, je situatie kunt vertellen. Zonder het gevoel te krijgen dat je niet begrepen wordt of dat je gaat denken dat jij je misschien wel ‘aanstelt’.
Spirituele processen hebben niets te maken met ons gezegde ‘tijd heelt alle wonden’. Het gaat om iets wezenlijks van en in ons zelf. Het is de worsteling van ons ego om bij de ziel te komen.
Inzicht krijgen in je proces is een voorwaarde om de situatie te accepteren en dit uiteindelijk een vast ‘plekje’ in je leven te geven.
Verdringing van dergelijke situaties zorgen er voor dat het te zijner tijd weer op je pad komt. Net zo lang tot je het oppakt en ermee aan het werk gaat.

Spirituele processen kennen een breed spectrum aan situaties en omstandigheden. We spreken van spirituele processen als er sprake is, van een situatie of omstandigheid waarin een persoon totaal uit evenwicht geraakt kan zijn. Als het ware van zijn levenslijn gezet is.
Van je levenslijn af zijn, uit balans zijn, vergt veel tijd en energie. Deze processen gaan gepaard met veel emoties zoals verdriet en pijn.
Om je leven weer ‘op de rails’ te krijgen is het belangrijk om hulp te vragen aan iemand waar je een goed contact mee hebt en die toch niet direct betrokken is bij jouw situatie. Hij/zij kan je een eind op weg helpen om het verwerkingsproces in gang te zetten. De ander kan je eventueel een spiegel voor houden, waardoor jij meer inzicht in de situatie krijgt. Het is niet de bedoeling dat de ander ‘het’ oplost voor jou.
Je zelf toestaan om je te laten begeleiden is een onderdeel van het proces.
Enerzijds valt het soms zwaar om hulp te vragen. Je wilt het graag alleen kunnen.
Anderzijds zou je alles wel uit handen willen geven, als jij maar verlost bent van die pijn en dat verdriet.
Een vaak niet erkende, niet begrepen, emotie bij spirituele processen is de boosheid, de woede, die men inwendig heel sterk voelt. Maar vaak niet durft te uiten.
De angst voor afwijzing of veroordeling zorgt er voor dat we dat ‘opkroppen’. Alsof de situatie nog niet vervelend genoeg is onderdrukken we ook nog een essentiële emotie van onszelf. Het gevoel er te mogen ‘zijn’. Precies zoals je bent.

Verschillende situaties kunnen leiden tot een totale omslag in je leven. Een dergelijke situatie komt meestal abrupt je leven binnenstappen, als een blikseminslag bij heldere hemel.
Vaak wordt dit verwoordt met de opmerking, dat het gepaard ging met een knal.
Als je deze ervaring hebt gehad weet je maar al te goed hoe lang die knal nagalmt.

 

 

Enkele voorbeelden:

Het zijn voorbeelden van situaties die een ieder van ons kan ‘overkomen’. We kennen allemaal wel iemand uit onze omgeving die plotseling in een situatie terecht is gekomen, waarvan wij als buitenstaander zeker niet direct weten hoe we dat kunnen hanteren, laat staan oplossen.
Het is onmogelijk om er van uit te gaan dat twee personen die hetzelfde hebben meegemaakt, deze situatie ook hetzelfde ervaren.
Ieder mens is uniek en authentiek. Het is van groot belang om vanuit de persoon zelf dergelijke situaties goed te beoordelen en op hun waarde te schatten.

* Wat de begeleiding in kan houden
Tijdens de begeleidingssessies is het belangrijk dat alle aspecten, die te maken hebben met spirituele processen, onvoorwaardelijk aan bod mogen komen.
Je moet je veilig voelen in een omgeving om te kunnen werken aan je situatie, om een volgende stap te kunnen zetten in het leven.
Het doel is om zo ver te komen dat jij je leven op jouw manier kunt inrichten. Waarin jouw ervaringen en belevingen een eigen plaats hebben gekregen.
Een pijnlijke en moeilijke situatie ontwikkelt zich dan tot een waardevolle ervaring. En vormt geen belemmering meer voor verdere ontplooiing van je leven.

De persoon in kwestie vormt het uitgangspunt als er begeleiding gevraagd wordt.
Hij/zij staat centraal waarbij de situatie het decorum vormt.
De begeleider draagt zorg voor een veilige omgeving waarin de persoon niet alleen zijn/haar verhaal kwijt kan, maar ook ruimte en gelegenheid bied om bijkomende emoties te kunnen uiten. De begeleider dient dan de garantie te kunnen geven dat dit alles er bij hoort, er mag zijn.
Spirituele processen gaan nu eenmaal gepaard met een proces van horten en stoten. Het kent absoluut geen vloeiende bewegingen. De begeleiding tijdens deze processen zal er op gericht zijn de persoonlijke ontwikkeling en het juiste tempo bij de persoon op elkaar af te stemmen.
Bovengenoemde situaties hebben meestal tot gevolg dat andere zaken, welke misschien jaren weggedrukt zijn, plotseling naar voren komen. Tijdens de begeleidingssessies vragen ook deze zaken om aandacht en verwerking. Het is van belang om tijdens de sessies de grote lijn te volgen. Een pas op de plaats te maken als er zaken boven komen die om een directe aanpak of oplossing vragen. Om vervolgens de ‘draad’ weer op te pakken.
Tijdens deze processen is het belangrijk om voor jezelf te bepalen hoeveel tijd je nodig hebt om zaken, die tijdens de sessies naar voren zijn gekomen, te kunnen laten bezinken.
Overhaast te werk gaan lost niets op.
De frequentie tussen de sessies kan daardoor variëren van eens per week tot twee, drie weken.